Mẹ cần làm gì để con không bị dị tật

Tuy nhiên, để làm được điều ấy, trước và trong thời gian mang thai các bà mẹ cần phải làm thế nào và chuẩn bị những gì? Đó là nỗi băn khoăn không nhỏ của các bậc làm cha làm mẹ.

Nỗi lo ngại đến từ những con số biết nói

Theo Ts. Trần Danh Cường, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán trước sinh của BV Phụ sản TW: một kết quả thực hiện chương trình chẩn đoán, sàng lọc trước sinh và sơ sinh do BV Phụ sản TW tiến hành năm 2009 cho thấy tỷ lệ dị tật bẩm sinh là 5,4%, (tỉ lệ này trên thế giới khoảng 3,5% - 5%). Đứng đầu là các dị tật ở hệ thần kinh như đầu, mặt, cổ, tiếp theo là ở bụng và dị tật hệ xương – chi. Điều đáng quan tâm hơn là tỷ lệ thai dị tật bẩm sinh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, cao nhất không phải ở phụ nữ trên 35 tuổi mà là từ 25 – 29 tuổi, tiếp theo là ở nhóm tuổi từ 20 – 24. Tiến sĩ Cường cho biết thêm, trong tổng số trẻ dị tật được khảo sát, số con của các bà mẹ trên 35 tuổi chỉ chiếm 8%, nhóm bà mẹ tuổi từ 20 – 24 là gần 25% và trên 30% của nhóm bà mẹ tuổi từ 25 - 29. Như vậy, nếu chỉ căn cứ vào lứa tuổi để sàng lọc thì sẽ bỏ sót tới 2/3 các ca có nguy cơ dị tật bẩm sinh. Hiện tại, ViệtNam chưa có một nghiên cứu cụ thể nào về dị tật thai nhi nói chung nhưng bình quân mỗi tháng, trung tâm tiếp nhận khoảng 200 ca có những bất thường về thai nghén và 1/3 trong số đó phải đình chỉ thai.

Đối tượng có nguy cơ sinh con bị dị tật

Theo TS. Cường, những bà mẹ có một trong những đặc điểm dưới đây thường có nguy cơ sinh con bị dị tật cao hơn với những bà mẹ khác:

- Phụ nữ từ 35 tuổi trở lên: Nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ từ tuổi này trở đi, càng nhiều tuổi thì tỷ lệ sinh con bị dị tật các loại càng nhiều, đặc biệt là các bệnh do rối loạn thể nhiễm sắc, như bệnh Down.

- Những mẹ đã từng sinh con dị tật ở lần thai nghén trước thì tỷ lệ sẽ cao hơn.

- Trong gia đình (gồm cả bên chồng và bên vợ) từng có người đã sinh con bất thường.

- Môi trường sống và làm việc phải tiếp xúc nhiều và lâu dài với những hóa chất độc hại như: dioxin, Ipod, histamine, thuốc diệt cỏ, trừ sâu, các thuốc an thần thalidomit, tia xạ điều trị ung thư.

- Những mẹ bị nhiễm virut có hại trong 3 tháng đầu thai kỳ: là những người bị sốt do nhiễm virut như cúm, quai bị, sởi, đặc biệt bị nhiễm virut Rubella trong tháng đầu mang thai khi phôi thai đang phát triển, hình thành và hoàn thiện các cơ quan, bộ phận trong cơ thể.

Phòng tránh dị tật như thế nào?

- Trước khi mang thai: Nên đi khám sức khỏe tổng thể để bác sĩ có thể phát hiện và điều trị dứt các bệnh truyền nhiễm hay các bệnh lây qua đường tình dục. Trước khi mang bầu 3 tháng, bạn nên đi tiêm phòng các bệnh như cúm, viêm gan B, rubella… Bắt đầu bổ sung viên axit folic và sắt từ một tháng trước khi có thai để thai nhi phòng tránh dị tật ống thần kinh và tránh được nguy cơ mắc các bệnh dị tật bẩm sinh nặng như hở ống thần kinh, não úng thủy nặng, vô sọ, thoát vị não, màng não.

- Khi mang thai: Phải đi khám thai định kỳ và siêu âm ít nhất ba lần trong thai kỳ:

Lần đầu: tuổi thai từ 11 - 13 tuần;

Lần 2: tuổi thai từ 18 - 22 tuần;

Lần 3: tuổi thai từ 28 - 32 tuần.

Tốt nhất là dùng máy siêu âm ba chiều. Với ba lần làm siêu âm chẩn đoán này, có thể phát hiện hầu hết các dị tật bẩm sinh cả bên trong và bên ngoài, xét nghiệm máu ở tuần thứ 13 trở đi để kiểm tra hội chứng Down của thai.

- Không sử dụng thuốc: Trong thai kỳ, nếu người mẹ uống một vài loại thuốc có hại như thuốc kháng giáp, thuốc chống co giật, thuốc kháng sinh, thuốc trị ung thư, và một số loại thuốc điều trị mụn trứng cá... cũng có nguy cơ gây nên dị tật cho thai. Ngoài ra, tránh tiếp xúc thường xuyên với các loại hóa chất, thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu... để tránh gây hại cho thai nhi.

- Không tiếp xúc với chó mèo: Trong phân chó, mèo và lông mèo có chứa vi khuẩn Toxoplasmosis, nếu thai phụ bị nhiễm vi khuẩn này trong 3 tháng đầu thai kỳ thì 40% thai nhi bị dị tật, 15% trong đó bị dị tật nặng. Những dị tật thường gặp phải là điếc, đầu nhỏ và chậm phát triển... Để tránh nhiễm Toxoplasmosis, thai phụ tuyệt đối không nên nuôi chó, mèo hoặc tiếp xúc với chó, mèo.

- Không uống nước để lâu trong bình nhựa: Nước uống để trong thời gian dài sẽ là môi trường phát sinh nhiều loại vi khuẩn gây hại. Hơn nữa, một số hóa chất từ nhựa cũng có khả năng phân hủy, hòa tan, gây nhiễm độc cho nước. Vì thế, bà bầu tốt nhất không được sử dụng nước để lâu trong bình nhựa.

- Ăn uống: Hạn chế sử dụng các loại cá có chứa nguồn thủy ngân cao như cá mập, cá thu, cá kiếm, cá cờ… Không ăn các loại củ quả đã mọc mầm vì chúng thường chứa nhiều chất độc, các sản phẩm nhiều cocain, cafein… cũng nên tránh dùng.